Śledztwo brytyjskiej organizacji Earthsight odkryło kwitnący handel nielegalnym rosyjskim drewnem, rozciągający się na całą Europę i łamiący sankcje wojenne. Najwięcej tego towaru trafia do Polski.

„Firmy przyznają, że łamią sankcje i przemycają do Unii Europejskiej drewno o łącznej wartości ponad 1,5 miliarda euro” – informuje Earthsight.

Brytyjska organizacja pozarządowa ujawnia, że siedmiu z dziesięciu największych rosyjskich eksporterów sklejki brzozowej nadal zaopatruje UE. Zyski trafiają zaś do kieszeni oligarchów, którzy spotkali się z Putinem w dzień inwazji na Ukrainę.

„Lasy należące do państwa stanowią główne źródło dochodów rosyjskiej machiny wojennej” – wyjaśnia Earthsight.

Nielegalne drewno w Polsce

Przeprowadzone przez Earthsight śledztwo wykazało, że wśród państw zaangażowanych w nielegalny przemyt znajduje się też Polska. Do naszego kraju sprowadzono ponad 6400 ciężarówek rosyjskiej sklejki brzozowej o wartości 669 milionów euro.

„Polska jawi się jako raj dla przemytników – pomimo twardego stanowiska wobec Rosji przyjmuje sześciokrotnie więcej tego towaru niż jakikolwiek inny kraj” – ujawnia organizacja.

Według jej szacunków od czasu nałożenia sankcji w lipcu 2022 r. z Rosji przez kraje trzecie do UE trafiło ponad 500 tys. metrów sześciennych „krwawego drewna”. Jego wartość detaliczna przekracza 1.5 miliarda euro. Do Polski trafiło ponad 220 tys. metrów sześciennych drewna.

Kolejne na liście pod względem ilości sprowadzonej nielegalnej sklejki są Niemcy, Hiszpania, Portugalia, Włochy i Estonia.

Miesiące śledztwa, ogrom nagrań

Organizacja śledcza Earthsight przez dziewięć miesięcy podszywała się pod kupujących. W tym czasie zbierała różnego rodzaju dowody: od dokumentów po nagrania rozmów z handlowcami.

Podczas spotkań zarejestrowanych ukrytą kamerą i w wewnętrznych dokumentach firmy zagraniczne i polscy handlowcy przyznają, że omijają sankcje i uczestniczą w handlu nazywanym „żyłą złota”. Obejmuje on wszystkie 27 państw UE.

Aby zmylić tropy, rosyjskie firmy opowiedziały Earthsight, że szmuglują sklejkę przez kraje trzecie, często Kazachstan czy Turcję. Większość przepływa jednak przez Chiny – firmy z tego kraju nagrane przez organizację łamią sankcje w najbardziej bezczelny sposób.

„Żądni zysku przemytnicy z łatwością wiozą sklejkę do krajów trzecich, następnie trafia ona do Europy przez łatwiejsze przejścia graniczne. Jest to tak proste, że uważa się, że nawet jedna piąta sklejki brzozowej dostępnej obecnie w Europie to nielegalne, naznaczone krwią drewno rosyjskie” – mówi Tara Ganesh z Earthsight.

Zyski dla wojska

Śledztwo wykazało, że siedmiu z dziesięciu największych rosyjskich eksporterów sklejki brzozowej nadal zaopatruje UE.

Dwie z tych firm są powiązane z miliarderami i oligarchami, którzy spotkali się z Putinem w dniu inwazji na Ukrainę. Jeden z nich, Aleksiej Mordaszow, znajduje się na liście sankcji UE, a drugi, Władimir Jewtuszenkow, jest głównym udziałowcem największej rosyjskiej firmy zajmującej się wyrębem drzew.

„Drewno ma znaczący udział w rosyjskim PKB i eksporcie. Wszystkie lasy są własnością państwa. Wojsko nawet bezpośrednio kontroluje i czerpie zyski z lasów, które obejmują obszar półtora razy większy od powierzchni Belgii. Earthsight nie zbadało dokładnego pochodzenia rosyjskiego drewna trafiającego do Europy” – informuje organizacja.

Jak wykazało jej śledztwo, również białoruskie państwowe firmy ułatwiają handel, a także sprzedają zakazane produkty drewnopochodne do UE.

„Niewielki odzew UE”

„Od początku 2023 r. Earthsight przekazywało swoje ustalenia władzom w całej UE, ale doniesienia spotkały się z niewielkim odzewem. Egzekwowanie przepisów dalej jest sporadyczne i niewystarczające, aby powstrzymać nielegalny import, a handel obecnie kwitnie” – ocenia organizacja.

Według niej Bruksela jest współodpowiedzialna za brak koordynacji egzekwowania prawa na szczeblu krajowym. Dlatego Earthsight apeluje do KE, by poważniej zaangażowała się w rozwiązanie problemu, w tym m.in. zmodyfikowała sankcje na drewno tak, aby objęły one również towary wytworzone z rosyjskiego drewna w krajach trzecich.

„Polska jest główną bramą dla nielegalnego rosyjskiego drewna i powinna wykorzystać swoją obecną prezydencję w UE, aby raz na zawsze położyć kres temu krwawemu procederowi” – uważa Tara Ganesh.

Kto sprowadza drewno?

Statystyki handlowe i dane celne przeanalizowane przez Earthsight potwierdzają, że biznes sklejką brzozową kwitnie i osiągnął niemal rekordowy poziom.

Wiele firm z UE przyznało w nagrywanych rozmowach, że kupują nielegalną rosyjską sklejkę. Śledztwo ujawnia także nazwy kilku znaczących klientów z UE tych firm, które przyznały się do przemytu rosyjskiej sklejki.

„Jednym z takich klientów jest bułgarska firma Walltopia, największy na świecie producent sztucznych ścianek wspinaczkowych i dostawca sprzętu na rundy kwalifikacyjne do Igrzysk Olimpijskich w Paryżu w 2024 r.

Kolejnym klientem jest estońska firma Technomar & Adrem, która dostarcza podłogi do sieci hoteli Radisson, Hilton i Marriott. Inni klienci to Werxal w Polsce, który zaopatruje sprzedawcę mebli Black Red White, oraz bułgarski producent zabawek Komfort, który twierdzi, że zaopatruje niektóre z największych firm produkujących drewniane zabawki w Europie.

Organizacja dodaje, że Walltopia, Werxal i Black Red White nie odpowiedziały na prośby o komentarz do ustaleń. Technomar i Komfort, podobnie jak hiszpańska hurtownia Forest Trafic i włoski producent podłóg Castellana Legnami, zaprzeczają zaś jakimkolwiek nieprawidłowościom.

Na przykład firma Forest Trafic podkreśliła, że jej system należytego nadzoru w zakresie legalności drewna został sprawdzony i zatwierdzony przez właściwe organy hiszpańskie i międzynarodową firmę monitorującą Bureau Veritas. Informacje dostarczane przez chińskiego dostawcę miały zaś podlegać „corocznemu audytowi przez organizacje takie jak FSC”. Dlatego Forest Trafic twierdzi, że padła ofiarą swojego chińskiego dostawcy i „w żaden sposób nie była jego kolaborantem”.

Earthsight to brytyjska organizacja non-profit, która poprzez dogłębne śledztwa ujawnia przestępstwa przeciwko środowisku i społeczeństwu.

Z całym raportem można zapoznać się w tym miejscu.

 

Artykuł „Brzoza splamiona krwią”. Polska rajem dla przemytników nielegalnego drewna z Rosji pochodzi z serwisu Ziemia na rozdrożu.

Źródło: https://ziemianarozdrozu.pl/brzoza-splamiona-krwia-polska-rajem-dla-przemytnikow-nielegalnego-drewna-z-rosji/ | Szymon Bujalski