Ponad 5 milionów turystów rocznie w Tatrzańskim Parku Narodowym to nie tylko rekord, ale i ogromne wyzwanie dla unikatowego ekosystemu. Wybierając mniej uczęszczane szlaki, takie jak na przykład te w Beskidzie Żywieckim i Śląskim, nie tylko uciekasz od tłumu – stajesz się częścią rozwiązania problemów środowiska, aktywnie chroniąc najcenniejszą polską przyrodę.

 

 

2 mln 841 tys. – to liczba turystów, którzy odwiedzili Tatrzański Park Narodowy (TPN) w pierwszej połowie 2025 roku. Oznacza to wzrost o około 200 tys. w porównaniu do tego samego okresu w 2024 roku. W całym ubiegłym roku aż 5 mln 91 tyś. wędrowało po tatrzańskich szlakach. Te liczby, choć imponujące, obrazują skalę presji, jakiej poddawane są Tatry, szczególnie w okresie wakacyjnym. Coraz szersze, wydeptane szlaki, hałas płoszący zwierzęta i przeciążona infrastruktura to realne koszty popularności Tatr. Jeśli chodzi o wyjazdy w polskie góry, wybór najczęściej pada na Zakopane, przy czym największą i niesłabnącą popularnością cieszy się Morskie Oko.

 

Mimo pięknych widoków, może być czasem trudno się tam wyciszyć, ze względu na bardzo duży (w ostatnich latach rosnący) tłok na szlakach, czekanie w kolejkach i hałas. Statystyki z ostatnich lat pokazują, że liczba odwiedzających samo Zakopane w sezonie letnim może przekraczać 2 miliony rocznie, co prowadzi do znacznego przeciążenia przyrody.

 

 

• Dlaczego Tatry potrzebują oddechu? Zrozumieć presję turystyczną

 

Wybór Beskidów czy nawet terminu poza wakacjami (kiedy mniej turystów jeździ na górskie wycieczki) to coś więcej niż alternatywa dla stania w kolejkach na Giewont. To świadoma decyzja, która bezpośrednio pomaga chronić Tatry. Nadmierny ruch turystyczny, skoncentrowany na niewielkim obszarze, prowadzi do:

 

• Erozji szlaków: Każdy krok poza wyznaczoną ścieżką niszczy delikatną glebę i roślinność, co prowadzi do nieodwracalnych zmian w krajobrazie.
• Płoszenia dzikich zwierząt: Kozice, świstaki czy niedźwiedzie potrzebują spokoju i przestrzeni. Ciągła obecność ludzi i hałas zmuszają zwierzęta do opuszczania naturalnych siedlisk i żerowisk.
• Zanieczyszczenia: Więcej ludzi to więcej śmieci, hałasu i presji na systemy oczyszczania ścieków, co zagraża czystości tatrzańskich potoków i stawów.

 

Odkrywając inne miejsca, jak na przykład Beskidy, możemy dać Tatrom bezcenny czas na regenerację, a także samemu lepiej odpocząć, poznając nowe, spokojniejsze miejsca.

 

 

• Beskidy: Dzika przyroda i odpowiedzialna przygoda

 

Beskid Żywiecki – w królestwie Rezerwatu Biosfery UNESCO

 

Najwyższym szczytem Beskidu Żywieckiego jest Babia Góra (1725 m n.p.m.), zwana „Królową Beskidów”. To nie tylko góra, ale serce Babiogórskiego Parku Narodowego, który ze względu na swoje unikatowe walory został wpisany na listę Światowych Rezerwatów Biosfery UNESCO. Znajdziesz tu naturalne lasy bukowe i rzadkie piętro alpejskie. Przy odrobinie szczęścia spotkasz salamandrę plamistą, może nawet nie jedną… Z moich doświadczeń, często spacerują w różnych częściach Beskidów Zachodnich!

 

 

Właściwie całe Beskidy oferują różnorodne widoki i bliski kontakt z przyrodą, bez tłumów znanych z Tatr. Według mnie, szczególnie urokliwy jest Beskid Żywiecki. Polecam na przykład Szlak z Zawoi Mosornego, przez: Wodospad Mosorne i Mosorny Groń Sokolica, na Diablak. Pozwala zobaczyć liczne chronione gatunki roślin i zwierząt. Nawet w weekendowe dni szlak odwiedza znacznie mniej osób niż popularne tatrzańskie trasy, a widoki zapierają dech w piersiach.

 

Ciężko wyliczyć wszystkie warte odwiedzenia trasy, bo jest ich naprawdę dużo! Co ważne, góry o każdej porze roku mają swój urok, więc warto wybierać na wyjazdy mniej oblegane terminy, poza wakacjami (jeśli tylko się da).

 

 

Dlaczego właściwie pokochałam Beskidy? Nie tylko ze względu na otaczający spokój i różnorodność fauny i flory, ale także ze względu na perełki historyczne i architektoniczne, a przede wszystkim: klimatyczne miejsca na nocleg i spotykanych tam ludzi. Pod tym względem, mają zdecydowaną przewagę nad Tatrami. Ze względu na sporą ilość opcji na nocleg, można łatwo układać trasy tak, aby wędrować „od schroniska do schroniska”. Chociaż, swoją drogą, schroniska to nie wszystko, bo są też chatki czy bacówki, które moim zdaniem zdecydowanie warto odwiedzać żeby w pełni poczuć klimat Beskidów. Wędrowny styl zwiedzania pozwala pełniej zanurzyć się w górskiej atmosferze, obserwować wschody czy zachody słońca i spotykać osoby, dla których góry to pasja, a nie tylko cel do „zaliczenia”. Wieczory ze wspólnymi ogniskami, śpiewy z gitarą i wielu wspaniałych ludzi i widoki, przy których wszystkie codzienne sprawy jakoś usuwają się z głowy… to wszystko sprawiło, że Beskidy są mi bliskie.  Można przeżyć tam naprawdę cudowne chwile, a przy tym, nie obciążać dodatkowo najbardziej niszczonych w Polsce terenów.

 

 

Beskid Śląski – u źródeł Wisły

 

Tuż obok popularnych Wisły i Ustronia kryją się setki kilometrów mało uczęszczanych szlaków, o wiele mniej popularnych niż w okolicy Zakopanego. Na przykład: trasa Ustroń – Czantoria – Równica liczy mniej więcej 10 km i jest świetną opcją na jednodniową wycieczkę.

 

Wysokim punktem Beskidu Śląskiego jest Skrzyczne (1257 m n.p.m.), popularny cel wędrówek, obok którego znajdują się inne ważne szczyty, jak Barania Góra czy Czantoria Wielka.

 

Barania Góra jest miejscem szczególnym. To właśnie na jej stokach biją źródła najdłuższej polskiej rzeki. Chroniąc ten obszar, chronimy zatem całą Wisłę. Co więcej, te okolice to obszar pełen rezerwatów i siedlisk licznych chronionych gatunków roślin i zwierząt. Znajduje się tam także wiele dobrze oznakowanych szlaków pieszych i rowerowych oraz punktów widokowych.

 

 

W Beskidzie Śląskim piękna przyroda łączy się z lokalnym dziedzictwem kulturowym. Wśród atrakcji turystycznych wymienia się muzea, sanktuaria czy tradycyjne imprezy regionalne, co czyni ten region idealnym miejscem dla turystów o różnych zainteresowaniach, także dla tych, którzy szukają czegoś poza ładnymi krajobrazami.

 

Co prawda, nie wszędzie widać równie spektakularne panoramy, ale nawet na mniej odsłoniętych, bardziej leśnych terenach można znaleźć wiele ciekawostek przyrodniczych, a także interesującą historię, liczne kapliczki i wiele innych skarbów ukrytych w tych rejonach.

 

Region ten jest pełen siedlisk chronionych gatunków, a dobrze oznakowane szlaki piesze i rowerowe pozwalają odkrywać je w sposób zrównoważony.

 

 

• Jak podróżować w góry odpowiedzialnie? Twój wpływ ma znaczenie!

 

Wybór mniej obleganych gór, tras i terminów to pierwszy krok. Drugim jest świadome i pełne szacunku podróżowanie po cennych przyrodniczo terenach. Nawet jesteś gdzieś w Beskidach, wybierając mniej popularne góry, nadal możesz zaszkodzić środowisku. Zatem, niezależnie od tego, gdzie jesteś, pamiętaj o kilku prostych zasadach:

 

• Planuj i przygotuj się:

Wybieraj mniej popularne szlaki i pory dnia. Sprawdź prognozę pogody i zasady panujące w danym parku narodowym czy rezerwacie.

• Zostaw miejsce lepszym, niż je zastałeś:

Nawet w miejscach gdzie nie ma koszy na śmieci, Twoje odpady to Twoja odpowiedzialność, zabieraj je ze sobą, a najlepiej także te napotkane po drodze. Nie zostawiaj resztek jedzenia – to szkodzi zwierzętom.

• Szanuj dziką przyrodę:

Staraj się zachowywać cicho, nie płosz zwierząt, nie karm ich i nie próbuj się do nich zbliżać. Twoja obecność nie powinna zakłócać ich życia.

• Minimalizuj swój ślad:

Korzystaj z transportu publicznego, wybieraj lokalne produkty i noclegi, które dbają o środowisko. Oszczędzaj wodę i energię.

• Nie zrywaj roślin i nie zabieraj „pamiątek”:

Przyroda jest najpiękniejsza w swoim naturalnym otoczeniu, a w rezerwatach czy parkach narodowych zrywanie roślin jest prawnie zabronione.

• Trzymaj się szlaków:

Każdy krok poza ścieżką może zniszczyć rzadkie gatunki roślin.

• Bądź przykładem dla innych: Dziel się swoją wiedzą i postawą. Twoje odpowiedzialne zachowanie może zainspirować innych do dbania o nasze wspólne dobra.

 

 

Zdobywanie Beskidów czy innych stosunkowo „dzikich” obszarów to nie tylko szansa na lepszy wypoczynek, a co za tym idzie dobre samopoczucie, ale przede wszystkim realny wkład w ochronę polskiej przyrody. Każdy z nas może przyczynić się do zmian na lepsze, wybierając mądrze i podróżując z szacunkiem dla otaczającego świata.

 

Zdjęcia: Archiwum prywatne Autorki

 

 

Posłuchaj Podcastu Biznes dla Klimatu:

 

 

CZYTAJ WIĘCEJ:

 

• Coraz dalej od natury, czyli historia zerwanego połączenia
• Kryzys wodny 2024: najcieplejszy rok w historii, rekordowe powodzie i katastrofalne susze. Raport WMO opublikowany
• Susze, powodzie i ratunek w renaturyzacji – rzut oka na przyszłość polskich rzek

 

Artykuł Turystyka z klimatem – gdzie jechać w góry i jak świadomie podróżować? pochodzi z serwisu Blog – Wszystko w Twoich Rękach.

Artkuł pochodzi ze strony Blog – Wszystko w Twoich Rękach.